Oorzaak Glasvochtmebraanloslating

Het glasachtige lichaam is een soort gel in de oogbol die het oog op spanning houdt. Het zit achter de lens en iris van het oog tot en met het netvlies. Het zit vast aan het netvlies met een soort membraan.

Als men jong is dan is het glasvocht heel stevig en heeft het de structuur van een pudding. Naarmate men ouder wordt zal het glasachtige lichaam wateriger worden en minder stevig hierdoor zijn. Op een gegeven moment is de gel dusdanig veranderd in een zakje met een waterige massa dat het glasachtige lichaam als het ware implodeert. We noemen dit proces een achterste glasvochtmembraan loslating. Dit is een normaal en natuurlijk proces dat optreedt bij iedereen die het voorrecht heeft oud genoeg te worden. Dit proces kan echter op relatief jongere leeftijd voorkomen of getriggerd worden bij mensen die een oogtrauma hebben doorstaan, een oogoperatie hebben doorgemaakt, zoals een staaroperatie en bij mensen met hoge bijziendheid (myopie). Gemiddeld genomen komt een achterste glasvochtmembraan loslating (ACVM) voor tussen de leeftijd van 30 tot en met 80 jaar. Het gevaar bij een achterste glasvochtmembraan loslating (netvliesloslating) is dat het netvlies mee betrokken kan raken in het proces.

Gedurende de loslating van het glasvochtmembraan wordt er aan het netvlies getrokken waardoor er zwakke plekken zoals scheurtjes, gaatjes of defecten in het netvlies kunnen optreden en soms zelfs kan er een netvliesloslating ontstaan. Gelukkig treedt dit maar op bij 1% van de mensen met een glasvochtmembraan loslating die tevens klachten en symptomen (10% van de mensen met een ACVM ervaren symptomen en klachten) ervaren van de loslating van het glasvocht.

Klachten en alarmsymptomen netvliesloslating

Klachten van een achterste glasvochtmembraan loslating zijn heel typisch en vaak beangstigend voor diegene die het ondergaat. Klachten bestaan uit het zien van vlekken in de vorm van vliegen of spinnen die continue op en neer bewegen. Dit is het membraan van het glasachtige lichaam dat op en neer beweegt in de waterige massa van de oogbol. Dit kan gepaard gaan met het zien van lichtflitsen. Door deze fenomenen kan het zicht (tijdelijk) belemmerd worden. Door de golvende bewegende transparante delen in het oog ziet men over het algemeen redelijk tot goed. Het zicht kan echter een stuk minder zijn doordat er een vaatje gedurende het proces is stuk gedaan waardoor een glasvochtbloeding is opgetreden. Niet goed zien of een gedeelte missen uit het blikveld alsof je tegen een gordijn aan kijkt, kan passen bij een achterste glasvochtmembraan loslating waarbij het netvlies aangedaan is.

Daarom is het belangrijk bij deze klachten altijd een oogarts te consulteren zodat deze kan bekijken of er sprake is van een ACVM eventueel in combinatie met een zwakke plek in het netvlies of netvliesloslating.

Als het netvlies is nagekeken door een oogarts en het is goed bevonden ondanks de doorgemaakte glasvochtmembraanloslating dan is het wijs om tot en met 6 weken nadat de eerste symptomen hebben plaatsgevonden extra alert te blijven op de volgende alarmsymptomen:

1. Acute visusdaling
2. Tegen een gordijn aankijken boven, onder of een van de zijkanten
3. Toename van lichtflitsen en troebelingen

De oogarts kan voor de zekerheid het glasvocht en het netvlies nogmaals controleren na ongeveer 6 weken afhankelijk van de bevindingen.

Behandeling

Als het een achterste glasvochtmembraan loslating betreft dan is oogheelkundig onderzoek door de oogarts het meest belangrijke onderdeel. De oogarts kan op dat moment beoordelen of het netvlies aangedaan is naast de bestaande glasvochtmembraan loslating. Ook kan de oogarts beoordelen of de glasvochtmembraanloslating (on)volledig is.

Als de loslating onvolledig is dan zit het glasvocht voor een gedeelte nog vast aan het netvlies. Er is op die plek van het netvlies extra trekkracht vanuit het glasvocht waardoor er meer kans is op het ontwikkelen van een scheurtje in het netvlies of netvliesloslating. In deze gevallen zijn er meer controles nodig bij de oogarts totdat er is geconstateerd dat het glasvocht volledig heeft losgelasten.

Bij een volledige glasvochtmembraan loslating is er geen tractie meer op het netvlies en is het grootste gevaar geweken op netvliesafwijking/ loslating. Mocht er sprake zijn van een netvliesdefect dan is een spoed laserbehandeling van het netvliesscheurtje in de meeste gevallen voldoende. Als er een netvliesloslating heeft plaatsgevonden dan zal een verwijzing naar een tertiair centrum nodig zijn. Aldaar wordt het netvlies op zijn plek gezet middels een netvliesoperatie.

Na 6 weken kan de oogarts het glasvocht en het netvlies nogmaals beoordelen afhankelijk van de bevindingen.

Belangrijk om te weten is dat het losgelaten glasvochtmembraan voor altijd aanwezig blijft in de oogbol. Het membraan zwemt als het ware in de verwaterde “gel” van het oog. In het begin heeft men veel last van dit membraan en neem je het aanhoudend waar. Je ziet continue storende troebelingen met name bij verlichte, heldere of witte achtergronden. Na verloop van tijd filteren de hersenen de bewegende membranen in het oog weg en ziet men de troebelingen niet meer ondanks dat het nog steeds evengoed aanwezig is. De hersenen hebben hier ongeveer 6 tot 9 maanden de tijd voor nodig. Men is er dan over het algemeen aan gewend geraakt. Echter als je ziek of gestrest bent of gewoon niet lekker in je vel zit dan kan het zijn dat de troebelingen weer gaan storen als in het begin van de glasvochtmembraan loslating. De hersenen missen op dat moment de capaciteit om diverse soorten prikkels, en dus ook de troebelingen in het oog, weg te filteren. Dat gaat na verloop van tijd wel weer beter.

Er zijn echter mensen die er nooit aan gewennen. Geef het in ieder geval minimaal een jaar de tijd om eraan te wennen. Als het na een jaar nog steeds veel hinder geeft tijdens de dagelijkse bezigheden dan is het eventueel een optie om het glasvocht middels een vitrectomie operatie volledig weg te halen en te vervangen door fysiologisch zout. De oogarts kan hierin advies geven.

Zie voor meer informatie het filmpje: “Vlekken en flitsen” op YouTube channel Zita Boonman.