Oorzaak

Veel mensen hebben tegenwoordig last van klachten die thuishoren bij het droge ogen syndroom. Door het veelvuldig gebruik van beeldschermen in combinatie met daardoor te weinig knipperen is dit de laatste jaren toegenomen. Er hoeft dan niet eens iets mis te zijn met de aanmaak of de kwaliteit van de traanfilm. Als dit wel het geval is in combinatie met de huidige manier van werken en leven dan kunnen mensen extra veel last krijgen van droge ogen klachten.

De aanmaak van de hoeveelheid tranen en/ of de kwaliteit van de traanfilm bepaalt in hoge mate het klachtenpatroon bij droge ogen. De traanfilm is een vloeibare laag die het gehele oogoppervlak omhult. De traanfilm bestaat uit drie bestanddelen:

1. De olielaag is de buitenste laag van de traanfilm gemaakt door de klieren van Meibom. De olielaag zorgt ervoor dat de traanfilm niet te snel verdampt.
2. De waterlaag is de middelste laag van de traanfilm. Dit wordt gemaakt door de traanklier. Het waterige laagje zorgt voor het schoonhouden van het oogoppervlak.
3. De slijmlaag is de binnenste laag van de traanfilm en wordt gemaakt door de slijmbekercellen in het bind- en slijmvlies. Deze laag zorgt ervoor dat de traanfilm zich goed en gelijkmatig aanhecht aan het oogoppervlak.

Als er iets mis is met de aanmaak of opbouw van een van deze lagen van de traanfilm dan krijgt men last van droge ogen. Leeftijd speelt hierbij een belangrijke rol. Hoe ouder men is hoe vaker men last heeft van droge ogen doordat een van bovenstaande laagjes in de traanfilm niet goed meer aangemaakt wordt. Hormonale veranderingen hebben ook invloed op de traanfilmkwaliteit. Meibomklier dysfunctie en blefaritis zoals eerder beschreven beïnvloeden de aanmaak van de traanfilm negatief waardoor de kwaliteit slecht is. Auto-immuunziektes zoals reumatische aandoeningen en de ziekte van Sjögren hebben directe negatieve invloed op de aanmaak van tranen. Een onregelmatig oogoppervlak zoals het geval is bij bepaalde aandoeningen van het bind- en hoornvlies zorgt ervoor dat de traanfilm zich niet mooi en gelijkmatig kan verdelen over het oog waardoor er droge plekken ontstaan. Het niet volledig kunnen sluiten van de oogleden door een aangezichtsverlamming kan een oorzaak zijn. Weinig of slecht knipperen zoals bij de ziekte van Parkinson kan een oorzaak zijn van droge ogen. Weinig of slecht knipperen kan ook het geval zijn bij (overmatig) beeldscherm gebruik dat een externe factor is vergeleken met bovengenoemde lichamelijke “interne” oorzaken. Andere externe factoren kunnen zijn het dragen van contactlenzen, gebruik van bepaalde geneesmiddelen, te weinig drinken, lage luchtvochtigheid door bijvoorbeeld de verwarming en/ of airconditioning en een stoffige omgeving. Al deze factoren hebben invloed op het ontwikkelen van klachten bij het droge ogen syndroom.

Klachten

Klachten kunnen bestaan uit geïrriteerde, rode, gevoelige, tranende, jeukende ogen. Het gevoel hebben alsof er een vuiltje of korreltje in de ogen zit. Vermoeide ogen treden met name op tegen de avond. Af en toe wazig zien gedurende de dag of aan het einde van de dag. Klassiek is het verhaal dat men aan het begin van de avond de ogen wil sluiten zodat de ogen rust krijgen; tv kijken of een boek lezen lukt niet meer door het aanhoudende vermoeide en geïrriteerde gevoel door de droge ogen.

Behandeling

De oorzaak van drogen ogen kan meerdere factoren betreffen, zowel intern als extern, zoals hierboven beschreven en benoemd. Dit maakt droge ogen syndroom een chronische oogaandoening waarvan de behandeling niet eenvoudig is omdat de interne oorzaak vaak niet fundamenteel opgelost kan worden. Er bestaat bijvoorbeeld geen medicijn die de traanklier meer tranen laat produceren of de kwaliteit van de traan vervaardiging verbetert.

Er is echter hoop want klachten kunnen verminderd worden door zoveel mogelijk externe factoren die van invloed zijn te vermijden in combinatie met een behandeling die de symptomen kan verlichten en comfort kan bieden. Afhankelijk van de ernst van de droge ogen kan er gebruik gemaakt worden van bijvoorbeeld een enkele simpele kunsttraan of gel, medicinale druppels, zalfjes, ooglidhygiëne, medische bandage contactlenzen en oppervlaktebehandelingen om de klachten zoveel mogelijk te verlichten en draaglijk te maken. Door dit consequent te doen geeft dit genoeg verlichting van de klachten waardoor veel mensen al enorm geholpen worden bij hun dagelijkse bezigheden.

Zie voor meer informatie het droge ogen filmpje op YouTube channel Zita Boonman.